Amorrua emankorki eta eraginkorki bideratzeaz mintzatu gara duela gutxi, haserrea indar bilakatzeaz. Ziadahren ostean, beste adibide bat ekarri nahi izan dugu: Guillermo Gómez-Peña, frustrazioa eta bihotzerrea umore tantotan bustitzen eta jalapeño minekin laguntzen dituena. Performance labur parea eta aldarrikapen poetiko bat euskaratu ditugu, ahoa bete bilis esnatzen garen astelehen tetriko horiei aurre egiteko aproposak. On egin!
Oharra: Aldarrikapen poetikoan letra etzanaz agertzen diren gaztelaniazko hitz eta esaldi guztiak jatorrizko ingelesezkoan ere gaztelaniaz daude.
NORTASUNA BERRESKURATZEKO BEREHALAKO-ERRITUA:
[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=5hDzq-2qT1A]
ONGI ETORRI HIRUGARREN MUNDURA:
[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=7SmLrk_KVCY&feature=relmfu]
DESOBEDIENTZIA POETIKOAREN ALDARRIKAPENA
1.Nazionalismo paranoikoaren burmuinei:
Nik diot, guk diogu:
“Gu”, beste jendea
Gu, migratzaileak, erbesteratuak, nomadak eta bizkar-bustiak
borondatezko deserriratze prozesuan etengabe gaudenak
Gu, hiltzear dauden nazio-estatuen umezurtz iragankorrak
La otra America; l’autre Europe
Gu, “Mendebaldeko zibilizazioaren”
kanpoko muga eta arrakaletako hiritarrak
Gu, ez dugunak ez gobernurik,
ez ikurrinik, ezta nazio-ereserkirik ere
Gu, Barbaro berriak
Gu, jario konstantean
Patagoniatik Alaskara
Juarezetik Ramallahra
Todos somos mojados
Gu, zazpigarren belaunaldia, laugarren mundua, hirugarren herrialdea
Gu, milioika
zuen iruzurrezko estatistika eta inkestei aurre eginez
Gu, oraindik ere ihardesten, oraindik ere artea sortzen
2. Hor goian daudenei, gizateriarentzat erabaki arriskutsuak hartzen
Nik diot, guk diogu:
Gu, etxerik gabeak, aurpegi gabeko vatos aquellos
Amerikako metropoli handian
Mexiko txikia, Kanbodia txikia, purgatorio txikia
Gu, Gringotegiko Zisjordania eta Gazako zerrenda
Gu, langabetuak, azpi-langileak, hain pinche gogor lan egiten dugunak
zuek hainbeste lan egin behar ez izateko
Gu, zergak ordaintzen ditugunak
zuen zuzendariak eta armadak oporretan Hegoaldera joateko
Gu, zuen lorategi eta hondartzetatik kaleratutakoak
Gu, hatz-aztarnak hartuak, espetxeratuak, zaintzapean
Gu, zuen sistemaren barruan, zuen gupidatik kanpo
Gu, zuen osasun- edo auto-asurantzarik gabe,
banku-kontu eta kreditu-txartelik gabe
Gu, beldurrez kakaztuta lurraren mailan,
baina soilik lurraren mailan
otso gosetien multzoa bezala
supermerkatu huts baten hondakinak aztertzen
Gu, oraindik ere… elkarrekin
3. Beldur eta intolerantziaren jaunei
Nik diot, guk diogu:
Gu, lokatz-jendea, suge-jendea, galipot-jendea
Gu, milurtekoetako izotz mehean oinez doazen bohemioak
Gure gorputzak zulatuta, tatuatuta, martirizatuta, orbanduta
Gure azala hieroglifoz eta garrezko galderaz estalita
Gu, zaborra arte bilakatzen dugun sorginak
Gu, Bitxikeria modernoen eta munstro sakratuen museo biziduna
Gu, vatos cromados y chucas neo-barrocas
Gu, drag-queen menderakaitzak, puta transzendentalak,
maitasunaren eta baldintza hobeen zain gaudenak, itzaletan
Gu, 50etik gorako mutil eta neska gaiztoak
Gu, bestetasunaren irrikaz
Gu, todos somos putos
Gu, bazterreko dokumentalen “aztergaiak”
Gu, Hollywooden hondakinak
kapitalismo aurreratuaren
bidelapur koipetsuak eta iheslari bedeinkatuak
Gu, pistolarik gabe, bibliarik gabe
Gu, poliziari edo armadari sekula errezatzen ez diogunak
Gu, gotzain edo arte-komisarioen eskuei sekula muin egiten ez diogunak
Gu, faboreak eta kutunak trukatzen eta aldatzen ditugunak
Gu, oraindik ere komunitatearengan sinesten dugunak,
beste komunitate batengan,
komunitate askozaz arraroago eta zabalago batengan
Gu, gaixotasun, erotasun eta desadostasunaren komunitatea
aingeru potxor-bero eta deabru samurren komunitatea
Gu, whisky eskoziarra, mezcal-a eta listu odoltsua
Gu, hauskor eta lotsabako, betirako suminduta, baina beti bihozbera
zuen desioa itxuratzen dugu gure zerbitzuak alokatzen dituzuen bitartean
benetako eztabaida atzeratzeko
Zain gaude, oraindik zain gaude zuek lotara noiz joango
guk parrandan jarraitu ahal izateko
4. Zentsuraren jaunei
Nik diot, guk diogu:
Gu, oraino obeditu nahi ez dugun artistak eta intelektualak
Gu, sinbolo eta metafora arrarotuekin ihardesten dugunak
Gu, burmuin saldo kritikoa
esandako hitza profética, sintética
Gu, bi moja erraldoien sasiko seme-alabak:
“Heterodoxia” e “Iconoclastia”
Gu, hainbat mintzaeratan otoi egin eta esperantoz rapa egiten dugun hiri-fraideak
Gu, maskarak, penachoak eta ileordeak janzten ditugunak oihukatzeko:
“ezin duzue nire artea ezabatu!”
Gu, garaien erritmoaren aurka dantzatzen dugunak
Gu, bat-batean izozten garenak!
Zutik barruko arropekin
taulatuaren erdi-erdian
gure bularretan hitzok zizelkaturik:
“Performance-artista: odola janariaren truke”
“Artista obsesiboa: bizia ideia baten truke”
Gu, burmuin saldo kritikoa
fuga inminente de cerebros y hormonas
esandako hitza, profética sintética
Gu, oraindik ere ihardesten… ihardesten… ihardesten…
5. Gure beldur direnei, gu beraien beldur garen bezainbeste:
Nik diot, guk diogu:
Gu, albistegietan izenik ez beste ezertxo ere ez dugunak
Gu, ediziotik kanporatuak, pixel bidez desitxuratuak, zentsuratuak, gerorako utziak
Gu, bideoaren markotik at,
Gu, sasi-egunkarien aztergaiak par excellence
Gu, “The Best of Cops” telesaileko nahigabeko aktoreak
aparkalekuetan ilehori mitikoei etengabe zelatan
Gu, nortasun okerrak zure ordenagailuko memorian
Gu, gizon marroi eta beltz generikoak, zuen deskribapen taxonomiko
ororekin bat datozenak
Gu, gorpu beltz eta marroi biluziak gorputegian,
gizateriaren museoko gorputz taxidermiatuak
Gu, bazterketa etnikoaren eta heriotza-zigorraren jomuga nagusiak
Gu, lehenengo jaurtiketa eta kanpoan gaude
Gu, kontzientziaren presoak epaiketarik gabe
Gu, durbanteak, burkak, sombreroak, zapiak eta larruzko prakak jantzita
Guk inguratzen dugu zure neoizko arkitektura
Nazio-segurtasun ministerioari deitzen diozun bitartean
Bai, bata bestearen beldur gara, era berean
6. Kulturabakarraren akziodunei:
Nik diot, guk diogu:
Gu, doinu arrotza eta mihi morea dugun amerikarrak
Gu, ele anitzetako hizlariak, hizkuntzalariak, cunilinguslariak
Gu, los otros del más allá
Del otro lado de la línea y el puente
Gu, lengua poluta et disoluta
Mugako misterioa, historia zabalagoa; rapa eginez
Gu, sasi-itzulitako señorita, betirako sasi-ahoskatuak
Gu, itzulpengintzan galdu eta aurkituak
nire hitzen geruzen artean galdu eta aurkituak
Gu, arraza-arteko maitaleak
arraza-arteko maitaleen seme-alabak, ad infinitum
Gu, amerikarrak, terminoaren zentzu zabalenean
(beste Amerika ugarietatik)
Patagoniatik Alaskara
Sao Paolotik New Yorkera
Gu, eskuz esku
zuretzat ulertezinak diren
ehunka hizkuntza eder mintzatzen dituzten
hastapenetako amerikarrekin
Gu, eskuz esku lekuz kanpo dauden dozenaka milioiekin,
latino, arabiar, beltz eta asiarrekin,
etxetik hain urrun bizi direnekin
Gu, immigrazio-bulegoaren eta krimen antolatuaren artean harrapatuta
Gu denak aho batez mintzatzen gara, beraz, zuk izateari lagatzen diozu
une batez bakarrik bada ere
hizkuntzaren gortinaren atzean
Ni naiz, GU, zu jauna, no ser
Nosotros seremos
Nosotros, zutik gaude
elkarturik ez
Gu, matriotak ez patriotak
eta ihardesten dugunean
mutu gelditzen zarete, pendejos
“Arrotz” izendatzen duzuen jendea
lur honetako hastapeneko biztanleak dira
7.Gudaren nagusi eta apologistei:
Nik diot, guk diogu:
Gu, berriz ere, matriotak ez patriotak
Gu, matxinoak, ez zuek bezalako mertzenarioak
Gu, “estremista” deituak, soilik zuekin bat ez etortzeagatik
Gu, kristauen izuaren eta musulmanen amorruaren
arteko suan harrapatuak
Gu, gehiengo pentsalari bat, aldebakarreko tentelkeriaren aurka
erasoaldi prebentiboen eta eiakulazio goiztiarraren aurka
Guk zuen arma-salmentak eta petrolio-hitzarmenak errefusatzen ditugu
Gu zuen alerta laranjez eta abantaila zuriez mesfidatzen gara
Gu zuen “Patriot Act”-en kontra gaude, patrióticamente hablando:
inoiz egon den zaintza-sistema zabalena
egundaino eraikitako presondegi handiena
Gu, zeinon iritziak ez dauden sekula zure goizeko egunkariko
lehenengo orrialdean
Gu, Fox News-en sekula inkestatzen ez dituztenak
telebistako jakitun horiekin sekula eztabaidatzerik ez dugunak
Guk ez genizuen botoa eman
ez gaude zuen guden alde
ez dugu zuen jainko bortitzetan sinesten
ez ditugu zuen immigrazio legeak errespetatzen
Beldurrez baina irmo, zutik gaude
Gure gorputz eta gogoetatik
zuek erabat, ERABAT, alde egitea eskatzen dugu, ipso facto
Eta gure hizkuntzetan mintzatzen garenean, desagertu egiten zarete
8.Amaiera:
Gu, poesia txaaarra, arte txaaarra!
Gu, tekno-piratak, Region 4
Gu, Enron konjuratzen duten xamanak
los brujos Microsoft-en aurka
poetas solitarios contra Wal-Mart
Gu, McDonaldsen arkupeetako derbixeak
muturreko pailazoak polizia globalari aurre egiten
nerabe etorkinak dirudunen autoak kiskaltzen
Gu, los indignados desterrados
El Movimiento Sin Tierra
Paracaidistas en Wall Street
Beste %99a
Gu, iraganaren mamuak
etorkizuneko gudariekin eskuz esku
zibil errugabe guztiekin eskuz esku
Gu, nosotros, zentzuzkoak izaten jarraitzeko zoratuta
ideia berriak lortzeko, hitzez hitz, hiltzen
probabilitate guztien kontra antzezten
krater baten ertzean dantza egiten
Gu, Inperioaren amaieraren ikusle eta biktima prestuak
Gu, Mendebaldeko munduaren disfuntzionaltasunen barne-eztanda
historiaren azken kapitulua… colapso total!
Tabula rasa; 2. harraldia
Gu, marrazten,
berehalako etorkizuna marrazten
Zu eta ni handik ibili ahal izateko
historiaren akats erraldoietan erori gabe
Zu eta ni
ahoz batera ibiltzen
Zu eta ni
nazio-estatu ñimiño txiki-txiki bat
Zu eta ni
ordubeteko utopia
“Zu eta ni” izenekoa
taulatuan bakarrik
elkarrekin borrokan
Munduko Bankua, Munduko merkataritza antolakundea eta G8-aren aurka borrokan
abangoardiako desio eta Patriot Act-aren aurka borrokan
Tú y yo juntitos, bien abrazados,
txortan suavecito
bakartze eta bakartzekeriaren aurka borrokan…
eta artea da gure gudu-zelaia,
¿Qué otra?
Eta erortzen bagara,
erabateko ezezagun batek airean harrapatuko gaitu.
apirila 2, 2012 @ Danele