Autoreari buruzko biografia eta idatzi gehienek aipatzen dute (eta, beraz, nabarmentzen) langile-giroan hazi zela, working classekoa dela, alegia. Dublinen sortu zen 1955ean, eta sei neba-arrebako zaharrena izan zen; lehena sortu zelako, apika, bai eskolara bai unibertsitatera joateko aukera izan zuen. Eskolara joan aurretik ere bazekien irakurtzen, amonak irakatsi baitzion; gogoan dituen lehenengo poeta maiteak Lawrence Ferlinghetti, Allen Ginsberg eta Gary Snyder dira. Gurasoek lana behar zutelako, eskola batean baino gehiagotan ibili zen, lana sortzen zen auzoaren arabera. Bigarren hezkuntzan ari zela, ikastetxetik kanporatu zuten orduko hezkuntza-sistemaren aurka manifestazio bat antolatzeagatik, eta bere kasa jarraitu zuen ikasten. Antzerki-talde batean ere bazebilen, eta musika-talderen batekin lotura zuela eta, kantuetarako letrak idazten hasi zen; poesiaren abiapuntu izanen zen ariketa hura. Unibertsitatean Historia eta Arte ikasketak egin zituen, eta Europan barrena bidaia aunitz egindakoa da. Poesian egin zuen espezializazioa gero, eta idazketa sortzaileari buruzko ikastaroak eman ditu ikastetxeetan eta espetxeetan. Bederatzi poesia-bilduma ditu kalean, hainbat antzezlan eta kantu, eta bereziki frantsesera eta alemanera itzuli dituzte haren poemak.
Ashes, A Stray Dream, Kippe, Old Skin eta Reading The Sky poemak euskaratu ditugu. Gaelikoz ere idazten duen arren, bost horiek ingelesez argitaratu zituen. Irudiz beteriko poemak dira, lirikoak, esaldien bereizketa ezohikoarekin (ez denak), eta horrek ulermena iluntzen du, poemari pisua gehitzen. Meehanek jorratzen dituen gaietako batzuk irlandartasuna, generoaren araberako asimetriak eta ama-alaba arteko harremana dira. Haren poemak bi antologia garrantzitsutan agertu ziren 80ko urteen bukaeran (Pillars of the house eta Wildish Things), eta horrek poeta irlandar entzutetsuenen artean jarri zuen. Sari bat baino gehiago jaso ditu poesian eta antzerkian. Langile-mugimenduko ekintzaile sutsua da.
Errezitaldi bat: http://vimeo.com/7526792
Bibliografia: http://muse.jhu.edu/journals/an_sionnach/v005/5.1.randolph02.html
ERRAUTSAK
Marea badator; marea badoa berriz
hondartza garbitzen ekaitzak
atzean utzitakoaz. Arrokak zeuden lekuan, gaur hondarra dago;
atzo hondarra, orain arrokak agerian.
Eta pentsatzen dut bere gorpuzkiak nora
irits daitezkeen lehorreratzean itxuraldaturik,
urtebete da nire eskuekin jaurti nituela
–halabeharrezko erlojua gelditu nahian.
Berak, bere eskuekin hil zenak ezin du jakin
Zer-nolako maitasun sinplea sentitzen dudan berak utzi zuenagatik
atzean. Ezin nuen salbatu. Ezin nintzen
saiatu ere. Ikusten dut nola bultzatzen duen haizeak
bizitza nabigatze mantsora: irazkiaren indarrak bilbearen gainean
jasotzen du maina korapilatsua, bultzatzen du kanpora.
AMETS GALDUA
Amets zoriontsua da horretan zu agertzen bazara ere
dantzari bati larrua jotzen hondatutako zulo batean
Itsas aurreko hotel bat, garaiz kanpo, eta
ni sukaldean nago pertsona bakar batentzako ohean,
zeina tiradera batetik atera dut zetazko zapia bezala
itsas aurreko zirku-gizonarena, berak ordezkatzen baitu
Ahate Gizon magoa, oholtzako eta pantailako izarra bera
Egun hartan lehenago ikusi nuen kaiaren bukaeran
Belfasteko lihozko izarak nituen baina zuk
Dantzaria zenuen. Eta berriz izan zenuen
Egunsentia itsasoan zabaltzeko ahaleginetan zela
Eta ahaleginetan azkarrean eta motelean eta heriotzan
Esnatu nintzenean hurrengo goizean ohea azpian
Zurrunbiloak, lumak eta umeren baten zapata marroiak.
ZIGARROKINA
Puntuzko eskuzorro holandesak nola
Elur-bide batean aurkituak
Atera nuen etxetxorako hitza
Nire hatz izoztuen artetik –
Igeri eguzki-argitan
neure itzalaren gainean
Arrastaka nire larru-fardoa
nire azal-fardoa
aterantz eta barrura
loaren kiratsera
nire eskuak urtu du azkenean
biltzen zuen izotz oskola.
AZAL ZAHAR
Nigana zabuka
Libratua zaitut
Hainbat urte dira
Bazter utzia zaitudala
Abandonatua, bidearen ertzean utzia
ehizaki
edozein harrapari iragankorrarentzat
azal zahar –zure aurpegia erdibitzen denean
ezaguerak egiten –
ezagutzen nauzu orain
baina ez zer tabernatan utzi ninduzun –
zer gehiago esanen zenuke ez bada
«ze muz, nire azal zahar».
ZERUA IRAKURTZEN
Pinuen itzal barean geunden,
mairu-belar eta artemisiarekin,
eta irakurtzen genituen antzarek marraztutakoak
zeru ubelean.
Joan hegoaldera, joan hegoaldera, tematzen ziren,
negua hurbil dugu eta gainean.
Ilargia istant bat izan zen
urrezko igitai bikain bat
urrezko aintziraren gainean.
Izarren angeluak neurtu genituen
ilbeheraren argitan,
eta izen berriak eman genizkien
hegan ari ziren antzarek erakutsiak;
bagenekien batek aurrera eginen zuela,
bestea atzean geratuko zela.
Hizkuntza arrunt bat bildu genuen
gure helmugak deskribatzeko:
zu iheslari izanen zara betiko.
ni neguaren ertzean geldituko naiz zain
iluntasuna geroratzen
ihes egin dezazun.
azaroa 11, 2013 @ Garazi